Kuzeye Göc Mevsimi

Afrika ve Arap edebiyatinin en en önemli yazarlarindan Tayeb Salih, 1929 yilinda Sudanda dogdu. Hartum Üniveristesinde egitim gördükten sonra, Kuzeye Göc Mevsiminin kahramani gibi, Ingiltereye gitti. BBCnin Arapca bölümünü yönetti, ardindan Unescoda calisti. Cok iyi Ingilizce bilmesine ragmen romanlarini kendi dilinde kaleme almasi direnis kültürünü benimsemesindendir. Sadece dili ile degil sectigi konularla da direnisi sürdüren Tayeb Salihin Afrikali veya Afrikali Arap olarak toplumsal, dini ve politik kimligini sergiledigi romanlari Batida ses getirmis, pek cok dile cevrilmisti. Kisa hikayeleri modern Arap edebiyatinin en iyileri arasinda sayilan Salihin Urs al Zayn Zeynin Dügünü romanindan uyarlanan Arapca film 1976 yilinda Cannes Film Festivalinde ödüllendirildi. 1966 yilinda Beyrutta yayimlanan Kuzeye Göc Mevsimi 2001 yilinda Arap Edebiyati Akademisi tarafindan 20.yüzyilin en önemli romani olarak ilan edilmisti. Bati literatürüne oldugu kadar klasik Arap yazinina, Islam ve Tasavvuf literatürüne de hakim bir yazarin Dogu-Bati sorununa bakisini yansitan Kuzeye Göc Mevsimi, yoksul bir Sudan köyündeki basit yasami, köy halki arasindaki karmasik iliskileri, geleneklerin bogucu baskisini ve bütün bunlarla cevrili bireyin özgürlük arayisini anlatiyor; Yedi yil Avrupada egitim görüp Sudana, Nil kiyisindaki köyüne dönen anlaticinin, köyde tanistigi Mustafa Saidin, Saidin karisi Hasnanin ve Sudanin hikayesini...Bu kisa romanin görünürdeki hikayesinden cok daha derin göndermeleri ve yan anlamlari var. Edward Said Kültürel Emperyalizm adli incelemesinde Tayeb Salahin kurgusunun son derece bilincli bir sekilde Joseph Conradin Karanligi Yüregi romanini izledigini ve tersine cevirdigini söyler. Kuzeyden güneye ve güneyden kuzeye olan müdahale ve gecisler, Conradin cizdigi sömürgeci gidis-gelis yörüngesini genisletip kabariklastirir. Salah sömürgeci edebiyatin kendine mal ettigi kurgusal topraklari gercek sahipleri adina geri istemekle kalmaz, Conradin görkemli düzyazisinda bogulup kalmis farkliliklari ve bunlarin imgesel sonuclarini da dile getirir. Kuzeye Göc Mevsimi sömürgecilik deneyiminden gecmis bir ücüncü dünya ülkesindeki kültürel degisim ve kimlik meselesi üzerine kurulu yakici bir roman.