Ezilenler

Fyodor Mihaylovic Dostoyevski d. 11 Kasim 1821, Jülyen 30 Ekim, Moskova - ö. 9 Subat 1881, Jülyen 28 Ocak, Sankt Peterburg, Rus roman yazari. Cocuklugu sarhos bir baba ve hasta bir anne arasinda geciren Dostoyevski, annesinin ölümünden sonra Petersburgtaki Mühendis Okuluna girdi. Babasinin ölüm haberini burada aldi. Okulu basariyla bitirdikten sonra Istihkam Müdürlügüne girdi. Bir yil sonra istifa ederek buradan ayrildi.1 Ordudan ayrildiktan sonra edebiyata yönelen Dostoyevskinin ilk kitabi Insanciklar, 1846 yilinda yayimlandi. Bu eserinin ardindan yazdigi kitaplarla bekledigi basariya ulasamayan Dostoyevskinin umudu kirildi ve politikayla ilgilenmeye basladi.1849 yilinda devlet aleyhindeki bir komploya karistigi iddiasi ile tutuklandi. On ay hapisanede kalan Dostoyevski, kursuna dizilmek üzereyken diger sekiz tutuklu arkadasi ile affedildi. Cezasi dört yil kürek, dört yil da ad hapse dönüstürüldü. Cezasini cekmesi icin Sibiryada bulunan Omsk Cezaevine gönderildi. Burada gecirdigi dört yilin ardindan er rütbesi ile hizmete verildi. Subayliga kadar yükseldi. 1857 yilinda Maria Dmitrievna Isayeva ile evlendi. Bes yil boyunca görev yapan Dostoyevski, 1859 yilinda özgür birakildi ve Petersburga yerlesti.1Petersburga döndükten sonra Ezilenler 1861 ve Ölüler Evinden Anilar 1862 adli eserleri yazdi. Kardesiyle birlikte iki dergi cikardi. 1862de arzuladigi Avrupa seyahatini gerceklestirdi. Sara nöbetleri ve kumar bagimliligi yüzünden maddi acidan darliga düstü. Bu dönemde Yeraltindan Notlar 1864, Suc ve Ceza 1866, Kumarbaz 1866, Budala 1868, Ebedi Koca 1870 ve Ecinniler 1872 gibi eserleri yazdi. Esinin ölümünden sonra sekreteriyle evlendi. Yeniden borclandi ve kumaranelerde gezmeye basladi. Kizinin ölümünün ardindan büyük bir sarsinti gecirdi. Delikanli 1875, Bir Yazarin Günlügü 1876 ve Karamazov Kardesler 1879 adli eserlerinde yazarlik hayati boyunca konu edindigi temalari yeniden ele aldi. Karamazov Kardesler adli yapitini üc yilda bitiren Dostoyevski, bir ciger kanamasiyla yataga düstü ve 28 Ocak 1881 tarihinde öldü. Dostoyevski icin 31 Ocak 1881 tarihinde yapilan cenaze töreninde yaklasik otuz bin kisi tabutunun arkasindan yürüdü.Dünya edebiyatini en cok etkileyen ve en cok okunan yazarlardan biri olan Dostoyevskinin eserleri bircok 20. yüzyil düsünürünün fikirlerini derinden etkiledi.