Nergisi ve Nihalistani

Klasik Edebiyatimizda Sinan Pasa ile baslayan süslü nasir, Nergisi ile zirveye ulasir. Bu ünlü insa ustasinin nesri, yüzyillar boyunca ulasilmasi güc bir örnek olarak taklit edilmeye calisilir. Nergisinin bu alandaki ünü ve etkisi, 19. yyin ikinci yarisina, yani Namik Kemalin onu siddetle elestirmesine kadar devam eder. Uzun cümleleri, zincirleme zincirleme tamlamalari, taninmayan Arapca ve Farsca kelimeleri secmesi veya bilinmeyen anlamlariyla kullanilmasi; bu kelimelerle, Sebk-i Hindiyi animsatan garip mecaz imajlar olusturmasi, dilinin anlasilmasini zorlastiran unsurlardir. Ancak cümlelerinin saglam, mükemmel ve dilbilgisi kurallarina uygun olmasi, bu cümleleri ilk bakista hissedilmeyen secilerle süslemesi, Türkcedeki bütün cümle cesitlerini kullanarak dilin sinirlarini yoklamasi onun lehinde kaydedilmesi gereken bir husustur. Arap ve Fars kaynakli klasik hikayeler yerine, Osmanli tasra hayatini yansitan hikayeleri tercih etmesi, özellikle Nihalistanda modern hikayeciligimizin habercisi denebilecek düzeyde teknikler kullanilmasi dikkati cekmektedir. Bu calismada, uzun yillar görmezlikten gelinen bir Osmanli nesir ustasinin en önemli eseri Nihalistan, modern inceleme teknikleriyle ele alinarak ilin dünyasinin dikkatine sunulmustur.